Theo truyền thuyết, khi 3 thanh thần binh hội tụ, thì thiên hạ sẽ nổi sóng, máu chảy thành sông.
Sinh ra trên dải đất hẹp đầy nắng và bão. Theo chân anh Hai Trầu (Nguyễn Nhạc) buôn bán tứ phương. Cậu Ba Thơm (Nguyễn Huệ) lúc này mới 10 tuổi nhưng đã tỏ ra đĩnh ngộ và nhiều trăn trở so đám bạn đồng trang lứa. Chuyến đi buôn đầu tiên của hai anh em lời khẳm, thu được cả túi vàng lóa mắt. Dưới bến sông Côn, lặng nhìn thành Đồ Bàn hoang phế, Cậu Ba hỏi anh mình:
– Vàng nhiều để làm gì vậy anh?
Anh Hai Trầu nhíu mày, rồi thở dài ngao ngán:
– Phần đóng thuế cho triều đình, phần đút lót lũ quan sai. Cái thời gì mà quan còn nhiều hơn dân, nhũng nhiễu đủ thứ. Không bỏ tiền là sống không yên với bọn nó đâu nhóc.
Cậu Ba Thơm lại hỏi:
– Chúng ta luyện võ nghệ và rèn nhiều binh khí để làm gì vậy anh?
Anh Hai Trầu tặc lưỡi:
– Cái thời gì mà dân chết đói đầy đường, đi đâu cũng thấy giặc cướp. Sơ hở một chút là mất tiền, thậm chí toi mạng luôn đó nhóc. Võ nghệ và binh khí là để phòng thân.
Cậu Ba Thơm tĩnh lặng vài giây, rồi chợt quắc mắt nhìn anh mình, nói rằng:
– Tại sao chúng ta không làm ngược lại, dùng võ nghệ đánh diệt hết lũ tham quan tàn bạo, và lấy tiền của chia đều bách tính đang lầm than!
Một tia sét sáng lòa chợt đánh vào cây Krek thần, khiến ngọn cây cháy như bó đuốc. Hai Trầu Nguyễn Nhạc nhìn cậu em mình, chợt nhận ra rằng đây chính khoảnh khắc, là bước ngoặc thay đổi cả lịch sử.
Không lâu sau đó, từ ấp Tây Sơn, ngọn lửa hào hùng không ngừng lan rộng, tiêu diệt hết lũ quan sai bạo tàn. Hạ thành Quy Nhơn, lấy cảng Hội An, tiến vào Bình Khang, công phá Gia Định, lật nhào triều đình chúa Nguyễn mục ruỗng. Ngọn lửa sáng rực rỡ hóa tro 300 chiến thuyền và 4 vạn quân Xiêm La xâm lược ở trận Rạch Gầm – Xoài Mút huyền thoại. Không ngừng nghỉ, ngọn lửa cháy lan đến Phú Xuân, tiến thẳng vào Bắc Hà, phò Lê diệt Trịnh chỉ trong nháy mắt. Từ đất Tây Sơn nắng cháy, những người anh hùng giương cờ hiên ngang bước vào hoàng cung Thăng Long, nơi trung tâm đất trời. Giang sơn những tưởng đã thu về một mối, thiên hạ những tưởng đã bình yên. Nhưng không, Lê Chiêu Thống nuôi mộng khôi phục hoàng quyền, rước 29 vạn quân Thanh xâm lược. Ở phía Nam, trăm chiến thuyền của Nguyễn Ánh vừa được hạ thủy, thành Bát Quái khởi xây, xưởng đúc súng không bao giờ ngơi ánh lửa. Cuộc chiến nhất thống thiên hạ vẫn còn dài, rất dài.”
NGUYỄN HUỆ 惠
Huệ: nghĩa là điều tốt lành, ơn huệ, lòng thương, lòng nhân ái.
◇ Luận Ngữ: “Hữu quân tử chi đạo tứ yên: kì hành kỉ dã cung, kì sự thượng dã kính, kì dưỡng dân dã huệ, kì sử dân dã nghĩa” ◇ Dịch nghĩa: “Có bốn điều hợp với đạo người quân tử: giữ mình thì khiêm cung, thờ vua thì kính cẩn, nuôi dân thì có lòng nhân ái, sai dân thì hợp tình hợp lí.”
NGUYỄN QUANG BÌNH 光平
Quang: nghĩa là ánh sáng, vinh dự:
◇ Thi Kinh: “Lạc chỉ quân tử, Bang gia chi quang” ◇ Dịch nghĩa: “Vui thay những bậc quân tử, Là vinh dự của nước nhà.”
Bình: nghĩa là yên bình, yên ổn, công bình, dẹp yên, thái bình.
QUANG TRUNG 光中
Trung: nghĩa là trung tâm.
TÂY SƠN KÝ là dự án trường thiên tiểu thuyết viết về giai đoạn chiến loạn giữa Trịnh – Nguyễn – Tây Sơn, cuộc kháng chiến chống Xiêm – Thanh và những cuộc thương hải tang điền đi đến thống nhất sơn hà vào nửa cuối thế kỷ 18.
Dự án chia thành 4 bộ:
– Tây Sơn hổ thần ký
– Tây Sơn long thần ký
– Tây Sơn ma thần ký
Tranh minh họa: Đỗ Duy Anh Phòng tranh cu tí